بازی‌های بلاکچینی چی هستند؟ مروری بر سیر تکامل بازی‌های بلاکچینی

بازی‌های بلاکچینی را می‌توان در تعریفی گسترده، هر تجربه بازی تعریف کرد که به نوعی از تکنولوژی بلاکچین سود می‌برد. تا به امروز، این استفاده اکثرا منحصر به به ایجاد و انتقال اقلام درون بازی (با تکیه بر توکن‌های بی‌همتا) بوده است. پیش‌بینی می‌شود مرز بین بازی‌های بلاکچینی و بازی‌های سنتی به شکلی کم‌رنگ شود که کاربران عادی ایده‌ای از اینکه بازی آن‌ها به بلاکچین مرتبط است، نداشته باشند. اما قصه بازی های بلاکچینی از کجا شروع شد؟

پیدایش و رشد محبوبیت این بازی‌ها ریشه در توکن‌های بی‌همتا (NFTها) دارد که خود تاریخچه‌ای جذاب دارد.

همه‌چیز از امکان معامله و ایجاد اقلام کلکسیونی (جمع‌کردنی) در بلاکچین آغاز شد. سپس نوبت لاروا لبز (Larva Labs) بود تا با دستکاری استاندارد ERC-20، چیزی که امروزه به نام NFT می‌شناسیم را با مجموعه کریپتوپانک به وجود آورد. سپس نوبت دپر لبز (Dapper Labs) بود که به نوعی اولین بازی بلاکچینی موفق را به وجود آورد. کریپتوکیتیز (Cryptokitties) آن قدر موفق بود که زمانی بیش از یک پنجم فعالیت شبکه اتریوم به این بازی تعلق داشت.

سپس استانداردهایی که امروزه NFTها را با آن‌ها (ERC-721 و ERC-1155) می‌شناسیم، تدوین و اجرایی شدند. در همین زمان بازارهای خرید و فروش توکن‌های بی‌همتا راه‌اندازی شدند. این‌ زیرساخت‌ها برای ایجاد بازی‌های بلاکچینی موفق کافی بودند. به تدریج شاهد پیشرفت‌هایی در زمینه ابزار توسعه و راه‌هایی برای بهبود عملکرد و کاهش هزینه بوده‌ایم.

اما زیرساخت‌های یک بازی بلاکچینی شامل چه مواردی هستند؟

سنگ بنای بازی‌های بلاکچینی با شبکه‌های لایه یک بلاکچین آغاز می‌شود. این شبکه‌ها شامل شبکه‌های چندمنظوره و عمومی همچون اتریوم و آوالانچ تا شبکه‌هایی مختص ایجاد و صدور NFT همچون وکس (WAX) و فلو (Flow) می‌شود. اگر چه این پلتفرم‌ها شاید نقشی مستقیم در بسیاری از مواد مرتبط با بازی‌ها نداشته باشند، اما خصوصیات آن‌ها (سرعت قطعیت تراکنش‌ها، مدل امنیتی و هزینه تراکنش و…) باعث اثر بر روی بسیاری از موارد دیگر می‌شود. به نحوی که دپر لبز و اسکای ماویس – Sky Mavis (استودیوی سازنده بازی موفق اکسی اینفینیتی) به دلیل مشکلاتی که خصوصیات شبکه اتریوم (در اینجا شلوغی شبکه و هزینه تراکنش بالا) برای کاربرانشان ایجاد می‌کرد، تصمیم به ایجاد بلاکچین/سایدچین اختصاصی خود گرفتند.

راهکارهای لایه دو و سایدچین‌ها در پاسخ به چنین کاستی‌هایی در شبکه‌های لایه یک به وجود آمدند. دیگر زیرساخت لازم، ابزارهایی است که راه را برای تلفیق تکنولوژی بلاکچین با بازی‌ها آسان می‌نمایند. از راهکارهایی همچون تعامل با کیف پول‌های رمزارز گرفته تا راهکارهایی برای احراز هویت و انطباق با قوانین سیاسی/مالی همچون قوانین ضد پولشویی و مالیاتی است.

در گام بعدی با سازندگان بازی‌ها طرف هستیم؛ استودیوهای بازیسازی که توسعه‌دهندگان اصلی محصول نهایی هستند. هنوز شاهد جدی ورود استودیوهای مطرح و بزرگ بازیسازی به این حوزه نبوده‌ایم هر چند این قضیه به سرعت در حال تغییر است. دلیل این امر را شاید بتوان به توفیق خیره‌کننده Axie infinity مرتبط دانست. در حالی که طبق آمارها (تا سال ۲۰۱۹)، صنعت بازیسازی به شکلی جهانی (منهای کشور چین) سالانه حدود ۱۲۰ میلیارد دلار درآمد داشته است، اکسی توانست در مدتی کوتاه به ارزش بازار ۱۰ میلیارد دلاری برسد. به نظر می‌رسد هنگامی که استودیوهای بزرگ بازیسازی به پتانسیل این حوزه پی ببرند، سریعا سوار قطار بعدی شوند.

از سویی برای استودیوها و سازندگان کوچک‌تر، بازی‌های بلاکچینی می‌تواند راه ورود ساده‌تری مهیا کند. بنا بر نظریه «هزار هوادار واقعی»، هنرمندان و خالقان محتوا/بازی می‌توانند با داشتن تنها هزار هوادار که حاضر به حمایت مالی باشند، درآمد قابل قبولی از مخلوقات ذهنی خود داشته باشند. بلاکچین با فراهم کردن راه ورودی آسان، امکان این کار را تسهیل کرده است.

در بخش بعدی بازارهای اصلی و ثانویه فروش اقلام درون بازی را داریم که از دیگر ذی‌نفعان بزرگ این حوزه هستند. اگر از اقلام و بازی‌ها صرف‌نظر کنیم، در گام نهایی خود کاربران حاضر هستند. کاربرانی که علاوه بر انگیزه سرگرمی، برای اولین بار فرصت یافته‌اند که در محیطی باز و بدون محدودیت عاملی متمرکز، به کسب درآمد از فعالیت‌های خود درون بازی‌ها بپردازند.

در تاریخچه مدل‌های کسب درآمد از بازی‌ها، شاهد تغییر از مدل «پرداخت کن تا بازی کنی» به سوی «رایگان بازی کن (اما برای خرید اقلام/قابلیت‌های بیشتر احتیاج به پرداخت داری)» بوده‌ایم. به نوعی بازی‌های بلاکچینی و مدل درآمدی «بازی کن و درآمد داشته باش» را می‌توان در امتداد این سیر تاریخی دانست.

در این مدل، درآمد سازندگان از پیش‌فروش/فروش اولیه اقلام درون بازی و دریافت کارمزد بر روی فروش‌های ثانویه متمرکز شده است و کاربران صاحبان حقیقی اقلام خریداری شده خود هستند و می‌توانند آن را انتقال داده و یا به فروش برسانند.

مدل عمومی اقتصاد بازی‌های بلاکچینی به شرح زیر است:

اگر چه مدل‌‌های تشویقی روز به روز در حال بهبود و آزموده شدن هستند، با این حال تصویر بالا را می‌توان آیینه‌ای از مدل فعلی عموم بازی‌ها دانست. در این اکوسیستم چندین عضو فعال وجود دارند که به آن‌ها خواهیم پرداخت:

• سازندگان بازی: این گروه تمامی آیتم‌ها و اقلام درون بازی را منتشر (ایجاد) می‌کنند، توکن‌ها و اقتصاد درون بازی را طراحی می‌کنند (و یا تغییر می‌دهند) و وظیفه تخصیص آن‌ها را به گیمرها به عهده دارند. این گروه معمولا نقش بزرگی در تصمیم‌گیری‌ها به عهده دارند و بخش بزرگی از توکن‌های حاکمیتی را در اختیار دارند.

• گیمرها: این گروه از اقلام درون بازی (شامل زمین‌ها، شخصیت‌ها، سلاح‌ها و غیره) در جریان تجربه بازی استفاده می‌کنند و در برخی موارد پاداش‌هایی را در جریان بازی به دست می‌آورند. از آن جا که بلاکچین به این گروه قدرت در اختیار داشتن کامل مالکیت اقلام درون بازی را می‌دهد، از این رو توانایی آن را دارند تا آن‌ها در بازارهای ثانویه به فروش برسانند.

• گیلدها: گیلدها را می‌توان انجمنی از گیمرها دانست که در بسیاری موارد به شکل غیرمتمرکز و با مشارکت جامعه کاربری اداره می‌شود. گیلدها معمولا برنامه‌ای مدون برای بورسیه کردن (Scholarship) افراد دارند. بدین شکل که با در اختیار قرار دادن سرمایه اولیه (به شکل اقلام درون بازی) به افراد مستعد، در سود آن‌ها شریک می‌شوند.

• حاکمیت: این مکانیزم‌ها هنوز به بلوغ کافی نرسیده‌اند اما با تاسی از روندهای موجود در دیفای، در برخی از بازی‌ها کاربران می‌توانند با قفل نمودن توکن‌های حاکمیتی خود، در اداره بازی‌ها مشارکت کنند. برای مثال گالا گیمز به کاربران اجازه می‌دهد تا بر روی انتشار بازی‌های آتی از طریق این پلتفرم نظارت داشته باشند و آن را انتخاب نمایند. همچنین برخی دیگر از بازی‌ها این اجازه را می‌دهند تا کاربران بر روی خرج شدن سرمایه خزانه‌داری پروژه تصمیم گیرند.

چگونه بازی‌های بلاکچین مناسب برای سرمایه‌گذاری را پیدا کنیم؟

پیش از هر چیز خیال شما را راحت کنم که جواب کوتاه و سر راستی برای این سوال وجود ندارد. اگر چیزی بیش از آن چه قابل تصور باشد، خوب و آسان به نظر می رسد، به احتمال قریب به یقین حقیقت ندارد. اگر بازی‌ای با گیم‌پلی‌ای ساده که تنها شامل فشردن چند دکمه یا کلیک است، به شما قول ثروتمند شدن می‌دهد، در بهترین حالت یک پانزی است و حتی اگر جزو نفرات اولیه باشید، سود شما از زیان نفرات بعدی تامین می‌شود. با این حال همه را به یک چوب نمی‌توان زد. بنابراین در ادامه این مطلب توصیه‌هایی در خصوص تشخیص بازی‌های مناسب برای سرمایه‌گذاری برای شما داریم و تیم ما سعی کرده در اینده بازی های معرفی کنه که به راحتی بتونید درامد کسب کنید بازی خای که ماه ها روش کار کردیم و ازمون و خطا دادیم 

منابع اطلاعاتی دست اول را دنبال کنید

شاید ساده به نظر برسد اما در عمل، پیگیری مداوم اخبار در فضای پر هیجان بلاکچین بسیار مشکل است. بسیاری از مواقع ملزم به پیگیری شبکه‌های اجتماعی پروژه‌ها یا حضور در اجتماعات آنلاین هستید که متاسفانه در موتورهای جستجو ایندکس نمی‌شوند و نیازمند حضور و پیگیری شخص شما است. همچنین از معدود سایت‌ها، مجلات و خبرنامه‌های موجود استفاده کنید و از افراد تاثیرگذار حوزه لیست تهیه کنید و آن‌ها را دنبال کنید. فقط دقت کنید که اینفلوئنسرهایی که دنبال می‌کنید خوش‌نام باشند و هیچ‌گاه چشم بسته توصیه مالی آن‌ها را نپذیرید، چرا که به خاطر خلا قانونی در این حوزه، امکان سو استفاده، پامپ و دامپ و تبلیغ بدون بدون اشاره به محتوای تبلیغی وجود دارد.

رد پول را دنبال کنید

در طی سال گذشته شاهد جذب سرمایه گسترده در حوزه بازی‌های بلاکچینی بوده‌ایم به نحوی که طبق گزارش The Block Research، طی ده ماه ابتدایی سال ۲۰۲۱، شرکت‌های فعال در این حوزه موفق به جذب نزدیک به دو میلیارد دلار سرمایه از شرکت‌های سرمایه‌گذاری شده‌اند.

یکی از راه‌هایی که می‌توان در تشخیص پروژه‌های خوب میانبر زد، توجه به سرمایه‌گذاران یک پروژه است. برای مثال به سبد سرمایه‌گذاری صندوق Animoca Brands که صندوقی مشهور در این حوزه است، توجه کنید. در این سبد، نام بسیاری از پروژه‌های مطرح این حوزه را مشاهده می‌کنید. توجه کنید که اشاره به نام این صندوق توصیه مالی نیست و عملکرد گذشته یک صندوق ضامن موفقیت آینده آن نخواهد بود.

به رزومه تیم سازنده توجه کنید

بسیاری از پروژه‌ها با تیم‌هایی ناشناس پا به میدان می‌گذارند. هر چند این امر به خودی خود معضل نیست اما وجود تیمی مشخص با رزومه‌ای قابل اعتنا در صنعت بازیسازی می‌تواند بسیاری از نگرانی‌ها را کاهش دهد. چرا که خیل بازی‌های بلاکچینی موجود در بازار نشان می‌دهد که بسیاری تنها با سرهم کردن پروژه‌های موجود در بازار َUnreal Engine و با صرف کمترین دانش پدید آمده‌اند و هدف آن‌ها تنها سو استفاده از تب بازی‌های بلاکچینی است.

به توکنومیکس و اقتصاد درون بازی اهمیت دهید

به موانع اقتصادی ورود به بازی بیاندیشید و آن را در نظر بگیرید. نرخ بازگشت سرمایه را لحاظ کنید و همچنین توجه داشته باشید که در صورت کم یا زیاد شدن کاربران، متغیری در اقتصاد بازی تغییر خواهد کرد یا نه؟ بسیاری از بازی‌ها از اقتصاد دو توکنی استفاده می‌کنند که معمولا شامل توکن حاکمیتی و توکنی برای استفاده در درون بازی است. تجربه نشان داده است اگر توکن درون بازی مکانیزم منسجمی برای استفاده/سوزاندن و یا تمهیدات دیگر برای جلوگیری از رقیق شدن نداشته باشد، به مرور با افزایش کاربران، افت قیمت را تجربه خواهد کرد.

به بلاکچین میزبان بازی اهمیت دهید

همان‌طور که اشاره شد، این قضیه بر بسیاری از عوامل دیگر اثر خواهد گذاشت. همچنین به شکل سنتی شبکه‌هایی که هزینه راه‌اندازی/موانع مالی ورود کمتری دارند، بیشتر مورد اقبال کلاهبرداران قرار می‌گیرند. دیگر نکته‌ای که می‌توانید به آن توجه کنید، حمایت بنیاد/صندوق سرمایه‌گذاری اصلی شبکه از پروژه است.

عضو گیلدها شوید و یا گیلدهای موفق را دنبال کنید

گیلدها را می‌توان مجموعه‌ای از کسانی دانست که «موفق شده‌اند»؛ هر چند سوگیری شناختی بقا، می‌تواند وزن اهمیت این گیلدها را کاهش دهد اما با این حال می‌توان آن‌ها را منبع خوبی برای الهام دانست. همچنین در صورت پیوستن به این گیلدها می‌توانید علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه اولیه، از دانش و تجربه دیگر کاربران استفاده کنید. از YGG، Merit Circle، UniX Gaming و GuildFi را می‌توان به عنوان چندی از گیلدهای بزرگ و موفق نام برد.

گیم‌پلی بازی‌ها اهمیت زیادی دارد

بازی‌ای که نتواند در هدف اولیه خود – میخکوب کردن کاربر – موفق باشد، اقبال زیادی در جذب سرمایه کاربران نخواهد نداشت؛ بنابراین اگر بازی‌ای نیاز چندانی به مهارت نداشت، زنگ خطر برایتان به صدا درآید. چرا که راهی جادویی برای تولید ثروت وجود ندارد. اگر همه بتوانند در بازی موفق شوند؛ یا بازی نیازمند ورود همیشگی کاربر جدید (و به تبع آن سرمایه تازه) برای حفظ درآمد دیگر گیمرها خواهد بود و یا تنها تفاوت در میزان سرمایه اولیه خواهد بود. هر کس که بتواند بسته‌ها و اقلام بهتری خریداری کند (پول بیشتری داشته باشد) قادر خواهد بود که موفق شود.